18 sty '19

Znajomość zjawiska mobbingu i podstaw prawnych ochrony przed mobbingiem w miejscu pracy

Znajomość zjawiska mobbingu i podstaw prawnych ochrony przed mobbingiem w miejscu pracy
()

Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr inż. Dominiki Woźny

zjawisko mobbingu

Mobbing to negatywne zjawisko, które występuje w środowisku pracy. Różnego rodzaju formy przemocy psychicznej mają destrukcyjny wpływ nie tylko na środowisko pracy, wykonywanie obowiązków służbowych, ale również na zdrowie pracowników. Mobberem może być zarówno przełożony, jak i współpracownik oraz podwładny. Kodeks pracy nakłada na pracodawców obowiązek przeciwdziałania mobbingowi, tj. zakaz stosowania mobbingu, eliminowanie zjawiska jeśli wystąpiło, prowadzenie polityki antymobbingowej, mającej na celu zapobieganie jego powstawaniu.

Zjawisko mobbingu

Z zasadami obowiązującymi w miejscu pracy pracownicy powinni zostać zaznajomieni, powinni wiedzieć, jakie mają prawa i do kogo mogą się zwrócić jeśli sami staną się ofiarą, bądź zauważą stosowanie mobbingu wobec współpracowników. Celem własnych badań ankietowych, przeprowadzonych dla potrzeb pracy magisterskiej, było zebranie informacji na temat znajomości przez pracowników problemu mobbingu oraz zakresu wiedzy na temat podstaw prawnych ochrony przed mobbingiem. Badanie ankietowe przeprowadzono w maju i czerwcu 2018 r. wśród 55 osób zatrudnionych w różnych przedsiębiorstwach. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety, który składał się z 19 pytań i został udostępniony poprzez aplikację internetową Survio.

Przy pomocy tej aplikacji dokonano analizy zebranego materiału oraz skorzystano z programu Microsoft Office Excel. Z uwagi na ograniczoną objętość niniejszego opracowania, przedstawiono tylko niektóre wyniki tego badania ankietowego. Kobiety stanowiły 80% badanych osób. Respondenci zostali podzieleni na grupy wiekowe w przedziałach: do 30 lat (30,9%), 30-40 lat (40%), 40-50 lat (23,6%), powyżej 50 lat (5,5%).

Ponad połowa respondentów (50,9%) określiła, że pracuje w miejscu zatrudniającym powyżej 100 osób, a niecałe 33% – w miejscu, gdzie jest mniej niż 20 pracowników. Większość badanych (70,9%) posiadała wyższe wykształcenie, 21,8% – średnie, tylko 7,3% – zawodowe.

Ponad połowa badanych (61,8%) była świadkami stosowania mobbingu w miejscu pracy, a 38,2% nie spotkała się z tym zjawiskiem. Zatem nasuwa się wniosek, że jest to zjawisko często występujące w miejscu pracy.

Przejaw mobbingu w pracy

Według ankietowanych mobbing przejawia się: częstym straszeniem zwolnieniem z pracy (81,8% wskazań), ciągłą nieuzasadnioną krytyką wykonywanej pracy (80%), ośmieszaniem (61,8%), krzykiem i głośnym upominaniem (60%), ciągłym kontrolowaniem (49,1%).

W mniejszym stopniu wskazywano: rozpowszechnianie plotek, pomówień, nieprawdziwych informacji (34,5%), odmawianie korzystania z urlopów i zwolnień z pracy (34,5%), pracę do późnych godzin i niepłacenie za nadgodziny (29,1%). Tylko kilka osób wskazało przydzielenie zadań poniżej umiejętności lub brak przydzielania zadań (7,3%), zatrudnienie na stanowisku poniżej kwalifikacji (5,5%), utratę prawa do premii czy nagrody (5,5%) jako przejawy mobbingu wobec pracowników. Można stwierdzić, że respondenci poprawnie rozpoznają zjawisko mobbingu.

Badani zaobserwowali zachowania związane z mobbingiem w swoim miejscu pracy, a najczęściej wybierane zachowanie to ciągłe krytykowanie wykonywanej pracy (71,8%). Podejmowanie prób ośmieszenia pracownika, upokarzające, poniżające gesty oraz ustne groźby, pogróżki, to kolejne zachowania często wymieniane przez respondentów (43,6%). Inne zachowania to: fałszywe ocenianie zaangażowania w pracę (38,5%), ograniczenie możliwości wypowiadania się (38,5%), grożenie (33,3%), mówienie źle o osobie za jej plecami (33,3%), nadmierne zlecanie prac do wykonania (28,2%), kwestionowanie podejmowanych decyzji (23,1%), ciągłe przerywanie wypowiedzi (20,5%). Respondenci, którzy doświadczyli mobbingu uznali, że najczęstszą przyczyną niezgłaszania tego faktu jest strach (74,5%), brak wiary w otrzymanie pomocy (54,5%), obawa zemsty (45,5%).

Kolejne z wymienianych argumentów to: poczucie wstydu z powodu bycia ofiarą (34,5%), bądź brak przekonania, że działania stosowane wobec pracownika mają charakter mobbingu (32,7%). W znacznie mniejszym stopniu, ale również, powodem jest przeczekanie aż sytuacja minie (23,6%) czy bagatelizowanie problemu (7,3%).

W dalszej części kwestionariusza respondenci zostali poproszeni o odpowiedź na pytanie o znajomość przepisów prawnych chroniących pracownika przed mobbingiem oraz gdzie szukać pomocy w przypadku wystąpienia mobbingu. Ponad 70% ankietowanych deklaruje znajomość przepisów prawnych, które mają na celu przeciwdziałać mobbingowi, albo chronić ofiarę mobbingu, natomiast 29,1% przyznaje, że nie ma wiedzy w tym temacie. Ponad 67% badanych twierdzi, że wie do kogo zwrócić się o pomoc w przypadku wystąpienia mobbingu, niestety prawie 1/3 badanych przyznaje, że nie wie. Ankietowani zdecydowanie wskazywali, że gdyby mobbing ich dotyczył, to pomocy szukaliby w Państwowej Inspekcji Pracy (81,8%), w Sądzie (49,1%) oraz w związkach zawodowych (49,1%). Rzadziej badani skorzystaliby z pomocy Policji (27,3%) oraz przyjaciół (27,3%) czy rodziny (23,6%). Tylko dwie osoby (3,6%) nie zgłosiłyby się nigdzie, by uzyskać pomoc.

Zapytano badanych, jakie działania powinni podjąć pracodawcy, aby zminimalizować ryzyko pociągnięcia ich do odpowiedzialności w sytuacji wystąpienia mobbingu. Według ankietowanych w przedsiębiorstwach powinna obowiązywać polityka antymobbingowa (69,1%). Procedury powinny być też bezwzględnie przestrzegane, by nie stwarzać możliwości wystąpienia niepożądanych zachowań mobbingowych. Kolejne działania to: okresowe przeprowadzanie anonimowych ankiet odnośnie mobbingu i konfliktów w pracy (52,7%), okresowe przeprowadzanie szkoleń (50,9%), utworzenie adresu mailowego bądź telefonu przeznaczonego dla ofiar mobbingu (29,1%), funkcjonowanie stanowiska mediatora (12,7%), natomiast w sytuacji wystąpienia mobbingu wskazane byłoby istnienie procedury czy też programu mającego na celu zapewnienie pomocy ofiarom mobbingu (50,9%).

Reasumując, należy zauważyć, że mobbing jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym, coraz odważniej się o nim mówi. Ważnym staje się edukacja pracowników i pracodawców na temat istoty mobbingu, a także poznanie sposobów zapobiegania mu. Można przypuszczać, że taka tendencja zwiększy świadomość pracowników i pracodawców w obszarze mobbingu oraz ograniczy ryzyko występowania tego typu patologii w miejscu pracy.

Autor: Anna Wolańska

Dowiedz się również, na czym polega coworking.

Jak bardzo interesujący był ten artykuł?

Kliknij na gwiazdkę, aby zagłosować

Średnia ocena / 5. Głosów:

Jak narazie nikt nie głosowal.




Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

multis-multum-wydanie-specjalne-luty-2024
Szukaj
Multis Multum

Multis Multum to magazyn studencki tworzony przez Studentów Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości pod nadzorem:

Redaktor Naczelna – mgr Aneta Idzik-Nowak

Adiustator – dr inż. Dominika Woźny  

Kontakt: a.idzik@wszib.edu.pl

Gdzie możesz nas czytać?

Multis Multum to bezpłatny kwartalnik dostępny na terenie uczelni WSZiB przy Al. Kijowskiej 14 w Krakowie.